Het Land van de Gouden lach

Tandheelkundige zorg: deze staat in Uzbekistan nog niet eens op een pitje. Vandaar Het Land van de Gouden Lach.

In Bukhara kom ik een dagje op verhaal na de extreme hitte van de turkmeense woestijn. Ik breng ruim een half uur door in een kleine kunstgalerij met 10-talen aquarellen in een geheel eigen stijl. Geen eigenaar te zien, ik had er zo een stuk of wat mee kunnen nemen. Heel fijn, dat vertrouwen hier, zo kun je je fiets meestentijds onbewaakt en onafgesloten buiten laten als je een winkel of zo in gaat. Maar waakzaamheid blijft uiteraard geboden.

Na een relaxte tweede middagwandeling door Bukhara vertrek ik als het al donker is weer per fiets. Een vrolijke jongen per fiets op weg naar zijn werk vergezelt me bij de uittocht. na 12 km leg ik aan bij een restaurantje met vrolijke muziek, koud bier, lekkere shaslick en salade. Misa-ida, die wat Engels spreekt, zerveert een tweede biertje. Als ze klanten moet gaan helpen draait ze zich na een meter of 7 om en zegt gedecideerd "sit" tegen me. We kletsen en flirten een uurtje en ze brengt me naar een hotelletje voor Uzbeken om de hoek. Fantastische oude badkamer, buitenbed voor een prachtige oldtimer, oor een zacht prijsje.

2 dagen fietsen, waarvan de eerste fluitend door de eerste regen sinds 6 weken, brengen me naar Samarkand. Bij een eerste stop grstis thee en brood. Een jongen met telefoonwinkel laat me gratis zijn computer gebruiken. Als ik buiten kom na een half uur, is hij weg en mijn fiets ook!Breed grijnzend komt hij aangereden, het Uzbeekse vlaggetje heeft hij een betere plek op mijn fiets gegeven. Zo logisch als het is, dat ik zijn computer mag gebruiken, evenzo logisch is het, dat hij dan een tochtje op mijn stalen ros mag maken. Zo is het ook.
Het landschap is vlak, doorsneden met irrigatiekanalen. Deels bepalen de enorme katoenvelden van de staat het beeld, die stammen nog uit de sovjet-tijd. Ezels en ezelkarren, her en der een paar grazende koeien met een vogel op de rug, schapen, geiten of zelfs paarden in de berm, kleine boomgaardjes. wat mais, koren, aardappelveldjes, de kleinschaligheid en gemoedelijkheid overheerst. Mensen groeten vrolijk en met respect, het is een feest om hier te fietsen.
Om half 4 bereik ik Samarkand, waar ik bij Hotel Joni mijn fiets kan stallen en even snel kan douchen. Een oude Lada-taxi brengt me voor een kwartje naar het station, waar ik de trein naar Tashkent neem. Deze komt met 3 uur vertraging tegen middernacht aan in de hoofdstad met 2 miljoen inwoners. Een goedkoop hotel vinden lukt niet, dus ik slaap een paar uur in een plantsoen met mijn hoofd op de tas.

In de metro om 5 uur 's ochtends 1 foto maken en ja hoor, meteen een agent. Meekomen naar zijn collega's, paspoort en visum laten zien en de foto wissen. Ik wist het, maar geen kiekje geschoten is altijd mis.
Bij de Chinese ambassade blijkt, dat ik dezelfde dag mijn visum kan ophalen, een mooie meevaler. Een Belg en Francaise weten een goed en goedkoop hostel vlakbij metrostation Chorsu, daar check ik dan ook in voor 4 dagen.
Mijn pakketje met de Lonely Planet Centraal Azie, opgestuurd door opslagplaats, bankzakenbehartiger en helpdesk Bas blijkt op maandag en dinsdag nog niet ge-arriveerd, dat wordt krapjes. De dinsdagochtend breng ik 2 uur door in de verkeerde rij bij de Tadjikische ambassade: politie Uzbekistan wederom bedankt. Op woensdagochtend mag ik echter als eerste naar binnen, terwijl er 178 Uzbeken en Tadjiken op de wachtlijst staan. Wat fantastisch is, is dat de consul hoogstpersoonlijk alle paspoorten van de wachtenden in ontvangst komt nemen bij het hek buiten, terwijl hij de mensen geruststellend toespreekt. Groot respect voor deze man, ik heb andere consuls gezien...
De wachttijd breng ik door in Navoi park, waar ik na 3 maanden eindelijk voor de eerste keer deze reis een friise duik neem. In het begin was het me te fris en in Turkije, Iran en Turkmenistan was zwemmen nergens mogelijk. gelijk verbrand ik mijn rug flink, maar de pret om 2 visa in 3 dagen is r niet minder om.
Donderdag zoek ik de Pakistaanse ambassade en faal. Op vrijdag ga ik naar de Kirgische ambassade, die op donderdag gesloten was. Dat verzekerde een Fransman me tot 2 keer toe. Deze blijkt echter op vrijdag gesloten. Dan maar een taxi naar de Pakistaanse ambassade proberen. Prompt rijdt deze man me direct naar: de Iraanse ambassade. Dat klopt dus niet helemaal. Hij blijft rustig en rijdt dan ook verder naar: de Kirgische Ambassade, daar was ik net zelf! De bewaker daar weet echter de weg naar de Pakistaanse ambassade en daar wordt ik dan ook keurig afgezet. Vijftig meter verder is de plek waar ik gisteren rechtsomkeert maakte! Meer vragen blijft het devies, al wordt je vaak van het kastje naar de muur gestuurd, uiteindelijk werkt het wel. Plus dat het je geduld flink vergroot en dat kun je in deze contreien goed gebruiken, alles duurt hier lang. De Pakistaanse consul is er echter in een ommezien. Hij weet me zoetgevooisd maar oprecht meelevend te vertellen dat sinds maart 2010 Pakistaanse visa alleen in je eigen land te krijgen zijn. Dat wist ik helaas niet. Wel geeft hij me 70% kans aan de Pakistaanse grens in Sosh, dus daar hopen we maar op. Als op het postkantoor mijn Lonely Planet ge-arriveerd blijkt, heb ik dus toch iets te vieren vandaag. Dat gaat dan ook gebeuren. Ik check in in het nog goedkopere stationshotel bij Tom (www.tombrucecycling.com, mijn fietsmaatje vanaf nu tot Osh), koop een kaartje voor de ochtendtrein naar Tashkent en ga met Tom naar een Bierhalle. Met niet te veel Sum op zak, want ik bespeur een doorhaal-neiging bij me. Maar Tom had nog wat Sum van me geleend en geeft die nu terug...
Bij de Bierhalle hebben ze een dresscode, voor 7 dollar krijgen we 2 bier en een minischaaltje nootjes in een uithoek. Tijd voor Bierhalle zwei, die ik had gespot in het centrum. Vijf dollar voor 2 betere bieren maar geen tennis op TV (Tom wil Murray-Nadal op Wimbledon zien). Uit de taxi had ik al een cafe gespot, daar bleken ze goed tapbier en pasta en tennis voor Tom te hebben. Rene, een Zwitserse Uzbeek, neemt ons later mee naar een heuse alternatieve rocktent om de hoek. Heimwee-gedachten aan het lekkere vrije Hall of Fame-sfeertje wellen bij me op. De biertjes smaken prima. Ik vind me in het ochtendgloren terug met een grote plastic fles bier en een blond meisje op de stoeprand. Bij nachtfilmscene 2 zijn het meisje en de bierfles verdwenen en neem ik met de laatste paar Sum een taxi naar het station.
De treinreis terug naar Samarkand slaap ik heerlijk en tegen de avond ben ik prima hersteld.

Op de eerste dag Samarkand bezoek ik met Tom diverse moskees, een park en de niet door toeristen bezochte oude stad. De tweede ochtend ga ik net voor zonsopgang naar het Registan, waar 3 prachtige Moskee-en en Medressa's (Ismlamscholen) staan. Prachtig om hier de zon op te zien komen. Bij de Mausolea heb ik het rijk ook nog alleen. De avond van de derde dag beklimmen we tijdens de zonsondergang 1 van de Minaretten van de Moskee op het Registan, wederom adembenemend mooi.
En dan eindelijk, eindelijk weer fietsen voor lange tijd. Samen met een heel leuk Portugees stel (www.2nu mundo.com) gaan Tom en ik op pad voor een mooie omweg naar Dushanbe, Tadjikistan. Dit, omdat er nog steeds trubbels zijn tussen beide landen en de nabijgelegen grensovergang gesloten is. Bukhara en Samarkand waren van origine Tadjiks, althans dat is wat de Tadjiken beweren. De rest van de grens is ook door een sovjet-pennestreek bepaald en dus discutabel. Tot handgemeen of wapengekletter komt het niet, maar pesten door bijvoorbeeld grenzen te sluiten blijft een aangenaam tijdverdrijf...
Zuid-Uzbekistan is weer heel anders dan de steden. Vooral de afdaling na Boysun blijkt door een zeer indrukwekkend landschap te leiden, inclusief weggeslagen bruggen en een paar venijnige klimmen in de zinderende middaghitte. Vooral de gastvrijheid verrast weer in deze streek. Twee maal overnachten bij mensen in de tuin, 1 keer gratis op een theetafel bij een restaurant en een keer op het veld bij een boerderij.
Vooral de laatste 24 uur verlopen weergaloos. We zitten krap in de Uzbeekse slappe was, maar ook dit blijkt geen probleem. 's Avonds stopt een oude Lada, 4 mannen stappen uit om ons de hand te schudden en 1 geeft ons elk 3000 Sum, ruim een dollar!. Meloenverkopers die we om een goede kampeerplek en een broodwinkel vragen, sturen een broodkoerier per fiets en schenken ons 3 meloenen. de boer waar we kamperen brengt ons nog een brood, vers uit de oven en nog heet.In Denov kkopen we elk 2 ijsjes en betalen hiervoor, 2000 Sum. Tom koopt rijst voor 2000 Sum, maar dat is veel te duur. Hij lrijgt het geld terug, plus de 2000 Sum van de ijsjes, want de man vindt dat we het geld nodig hebben, dat klopt!
In het centrum bij de bazaar moet ik kopietjes van mijn paspoort maken. Ik leg mijn fiets bij Tom op de grond en ga op pad, maar een paar plekken hebben geen electriciteit. Als ik na 5 minuten terugkom, is Tom net ontzet door 5 politieagenten. Er was een volksoploop van honderden mensen om hem heen ontstaan, die al het verkeer blokkeerde.
De laatste Uzbeekse lunch na een heerlijke zwempartij in een groot irrigatiekanaal dreigt karig te worden; thee en droog brood van de laatste Sum. We worden echter uirgenodigd door 3 gezellige mannen en mogen hun salade en brood opeten. Er komt meer thee en we proeven van hun restjes gevulde schapenmaag, eten alles dan maar op (exclusief de maag zelf dan). Dan moeten er gebakken lamsboutjes komen, we likken onze vingers erbij af en tonen ons echte echte mannen door de vodka meermaals af te slaan. Mooi op tijd slaan we ons door de onvermijdelijke formaliteiten aan de Uzbeeks-Tadjikse grens, op naar een nieuw avontuur in voor ons onbekend gebied.